Godsdienst

Hoofdthema van dit boek is de invloed van de toenmalige maatschappij op kerk en geloof: hoe deze invloed de geloofsbeleving uit de middeleeuwen heeft bepaald en de wijze waarop de onderlinge verbondenheid van de christenen ideologisch werd verstaan. Deze vragen leiden tot vaak verrassende conclusies inzake middeleeuwse mentaliteiten, zoals die tot uitdrukking kwamen in vormen van volksreligie. Ook godsdienstig leven in de middeleeuwen wordt in dit kader uitvoerig behandeld. Christenheid en christendom in de middeleeuwen, dat inmiddels ook in het Duits Engels verscheen, dient tevens te worden beschouwd als een belangrijk complementair werk bij het in 2000 verschenen boek van Adriaan Bredero: de ontkerstening der middeleeuwen/

In 'Moderne devoties' vertellen veertien vrouwen in een persoonlijk essay wat hun geloof voor hen betekent. Ze zijn allen vrouwen met een hoog 'emancipatiegehalte', afkomstig uit verschillende religieuze tradities en met uiteenlopende maatschappelijke functies. In sommige verhalen staat de persoonlijke beleving centraal, in andere gaat het meer om ethische en esthetische aspecten van geloof. De verhalen staan ver af van fanatieke geloofsovertuiging of fundamentalisme. De vrouwen in het boek aarzelen juist niet om de fundamenten van hun geloof ter discussie te stellen. Hun geloof is hun wel dierbaar, maar niet heilig.

Centraal bij het schrijven van dit boek stond de vraag: hoe is het mogelijk dat tweeduizend jaar christendom, ondanks alle pretenties, nog steeds niet geleid heeft tot een algehele wereldvrede en een broederlijk samengaan van alle mensen en volkeren? Het is dan uiterst boeiend om te ontdekken dat het vroege christendom er zo heel anders uitzag dan de kerk van nu. Dogma's en leergezag, groeiend onbegrip over de relatie tussen de mens Jezus en de geest van Christus, vermaterialisering van de spiritualiteit, macht en institutionalisering; dit alles vormde zich in een proces van eeuwen. En dan zien we dat in bepaalde opvattingen zoals die over oorlog en vrede, of bijvoorbeeld over de vrouw en de seksualiteit, of over het Goddelijk principe en over de wederkomst van Christus vaak weinig meer is terug te vinden van de dynamische leringen van Jezus (zoals die aan de hand van vaak nog onbekende bronnen weergegeven zijn in Een ander testament van dezelfde schrijver). Nauwgezet volgt de auteur het pad door de geschiedenis. Anders dan in De geheime woorden, waarin de gnostische traditie centraal staat, wordt in dit boek ruime aandacht besteed aan kerkvaders, mystici en hervormers; aan de opkomst van het pausdom, de verscheurende concilies en theologische haarkloverij. Daarvoor is gebruik gemaakt van een omvangrijk bronnen- en literatuuronderzoek. Prachtige citaten uit mystieke werken, maar ook schokkende uitspraken van kerkprelaten, verduidelijken deze kritische cultuurgeschiedenis van het christendom; een christendom dat volgens de auteur in de Nieuwe Tijd een geheel ander aanzien zal krijgen.

Sometimes called the "Christian Herodotus" and often referred to as the "Father of ecclesiastical history," Eusebius (A.D. 263-339) has earned legitimate fame as the historian of Christian antiquity. An intimate friend of the Emperor Constantine, the Greek Bishop Eusebius wrote the only surviving account of the church during its crucial first 300 years.

Wisselwerking tussen evangelie en cultuur. De auteur, hoogleraar in de missiologie en godsdienstwetenschap aan de Vrije Universiteit te Amsterdam constateert de ontkerstening van Europa en vraagt zich vervolgens af of bij eventuele 'herkerstening' lessen getrokken kunnen worden uit de geschiedenis van de vroege kerstening. Wessels legt er de nadruk op dat bij de kerstening van Europa het christendom steeds is uitgegaan van en zich heeft aangesloten bij de verschillende religies zoals de Grieks-Romeinse, Keltische en Germaanse. In zijn slothoofdstuk doet hij een oproep deze lijn voort te zetten.

Beschrijving van het ontstaan en de activiteiten van de kloostergemeenschap van Taizé.

In zijn vorige boek Een levensregel voor beginners beschreef Wil Derkse hoe de benedictijnse spiritualiteit inspirerend kan zijn voor mensen die niet in een kloosteromgeving leven: het belang van aandachtig luisteren en adequaat reageren, de geloften van stabiliteit, de lessen in timemanagement... In zijn nieuwe boek gaat hij verder in op meer alternatieve grondhoudingen en deugden van de benedictijnen: het cultiveren van stilte, de toewijding aan werk en studie, het belang van een nederige houding, van gastvrijheid en zorgzaamheid, van rentmeesterschap, eerbied en vriendelijkheid. Opnieuw een verfrissend en onmisbaar boek voor iedereen die zijn leven, zijn verantwoordelijkheid of leiderschap wil herbronnen.

Beschrijvingen van 60 christelijke bedevaartsoorden in West-Europa.

Er zijn heel weinig boeken geschreven over het vroegste christendom uit de allereerste tijd, nog voor het ontstaan van de evangeliën. Dit komt mede omdat er weinig bronnen uit die periode leken te bestaan. Daardoor bestaat bij velen nog steeds het beeld van een zich van aanvang af harmonisch ontwikkelende wereldkerk.
Cultuurhistoricus Jacob Slavenburg toont aan de hand van uitputtend bronnenonderzoek aan dat dit een vals beeld is. Er is praktisch geen enkele overeenkomst tussen de kerken van vandaag en de vroegste christelijke gemeenten. De 'oudste' christenen zouden zich op geen enkele manier in de kerkdiensten van vandaag herkennen. Het allervroegste en nog zeer joodse christendom mag dan ook zeker nog geen 'kerk' genoemd worden. Een vastomlijnde theologie was niet aanwezig. Een duidelijke geloofsleer ontbrak. Van een canon, een vaste hiërarchie of een duidelijk gezag was nog geen sprake.
De auteur legt een fascinerend beeld bloot van de oergemeente voor de val van Jeruzalem. Opvallend daarin is vooral de gestalte van Jacobus, een broer van Jezus, die niet alleen de onbetwiste leider van de Jeruzalem gemeente bleek te zijn, maar ook de spiritueel leidsman van de gezamenlijke gemeenten. Al in het vroegste begin waren er echter spanningen tussen Grieks sprekende en Aramees sprekende christelijke joden; en later ook tussen christenen uit de 'heidenen' en christenen uit de joden. Toch zijn de verschillen tussen Paulus en Jacobus minder groot dan vaak wordt verondersteld. Conservatieve extremisten van beide richtingen stonden desondanks onverzoenlijk tegenover elkaar. Jezus werd door velen in het vroegste christendom gezien als de goddelijke leraar die 'achter de wet' Gods ware bedoelingen onthulde. Daarbij heeft hij, volgens de auteur, nooit een 'leergezag' uitgedragen, doch een weg gewezen. Zijn eerste volgelingen werden dan ook 'mensen van de Weg' genoemd. De 'ethiek' van Jezus werd als een wegwijzer naar het Koninkrijk gezien.

Heiligen staan weer volop in de belangstelling. Bij buiten kerkdijken zelfs nog meer dan bij gelovigen. Maar war waren zij voor mensen? Hoe anders dachten en handelden zij? Deze heiligenkalender voor Nederland en Vlaanderen bevat geschreven portretten van alle heiligen van het jaar. Stuk voor stuk prachtige miniaturen, maar niet vleiend, niet door een vrome hand gepenseeld. De auteur is immers Wim Zaal. Zijn lange omgang met religieuze buitenbeentjes en zijn tegelijk meevoelende en kritische pen brengen een leger van maagden, zieneressen, fanatici, martelaren en gewijde vechtersbazen tot leven. Een slotwoord vertelt hoe men heilig wordt en waar relieken goed voor zijn.

De Regel voor monniken, waaraan de naam van Benedictus van Nursia (480-547) verbonden is, wordt al vijftien eeuwen in de kloosters gevolgd als interpretatiemodel om het evangelie in de wereld in praktijk te brengen. Deze 'regel voor beginners' en de daarmee verbonden levensstijl zijn ook toepasbaar buiten de kloostermuren, als een middel om de kwaliteit van samenleven en samenwerken te verhogen. Er wordt ingegaan op het benedictijnse leiderschap (mensen stimuleren tot groei), benedictijnse 'tijdsmanagement' (de moeilijke kunst van het beginnen), de nog moeilijker kunst van het ophouden, en de moeilijkste kunst van het vinden van de juiste houding tussen het beginnen en het ophouden, waardoor je het nooit meer 'druk' hebt.

Al jaren neemt het kerkbezoek in onze samenleving sterk af, pelgrimstochten daarentegen worden steeds populairder. Sinds de Drie Wijzen uit het Oosten naar Bethlehem trokken om getuigen te zijn van de geboorte van Christus hebben talloze pelgrims lange, en met name vroeger vaak gevaarlijke reizen ondernomen om heilige plaatsen van het christendom te bezoeken. Men ging op bedevaart om het geloof te versterken of in de hoop een ziekte te laten genezen. Die intentie bestaat nog steeds, maar behalve het verlangen naar contact met een bron van heiligheid kan ook het openstellen van de geest voor nieuwe mogelijkheden een reden tot pelgrimage vormen.

Een klein brevier over het begrip humor, met name in de christelijke geloofsbeleving, in de loop van de geschiedenis. Het is een milde glimlach over eigen te kort schieten en dat van anderen. Opgeluisterd met goede voorbeelden en komische prenten. Een speelse handleiding in levenskunst, voorzien van een degelijke literatuurlijst. In groene kaft met komische afbeelding. Anselm Hoste is abt van de Sint-Pietersabdij in Steenbrugge en medewerker van Sources Chretiennes en Corpus Christianorum, een wetenschapper dus.

Er woedt een oorlog binnen de Katholieke Kerk. Aan de ene kant staat paus Franciscus, die met zijn sobere levensstijl zijn sterke boodschap onderschrijft: ̌̌n kerk voor iedereen, arm of rijk. Aan de andere kant is er de oude curie, met zijn eindeloze vetes en oude en nieuwe lobby's om bepaalde niet-zo-christelijke privileges te beschermen. Sommigen uit die oude garde zijn bereid alle middelen in te zetten om aan de macht te blijven. Als hij de strijd tegen corruptie, intimidatie en chantage verliest, zal paus Franciscus waarschijnlijk het veld ruimen, net als zijn voorganger. Op basis van vertrouwelijke informatie - waaronder zeer geheime documenten uit het Vaticaan zelf - beschrijft Nuzzi op bijzonder meeslepende wijze hoe Franciscus schoon schip wil maken en wie daarbij zijn vijanden zijn. De kruistocht laat zien op welke manier Franciscus het Vaticaan probeert te hervormen om het voor eens en voor al te bevrijden van de overweldigende corruptie die de Katholieke Kerk vanouds lijkt aan te kleven. De kruistocht is een verbijsterend boek dat iedere lezer zal choqueren. Het leest als een thriller, vol enerverende details over oplichterij en samenzweringen tegen het pausdom.

In Hoog feest voor PAARS buigt de auteur zich over een drietal thema's uit het Buitenste Buitenbos van de RK kerkgeschiedenis. Geen pijnlijke onthullingen dus, geen ingewikkelde theologische kwesties waar al zovelen elkaar minstens figuurlijk de hersens voor inslaan, maar problemen waar niemand ooit over heeft nagedacht. Al snel zal blijken dat die leemte hoognodig vulling behoeft. Bisschoppen kiezen voor zichzelf een motto, een levenslange lijfspreuk . Dat is de laatste eeuwen zo gegroeid. De oogst is nu een kleine 7000 spreuken. Tegen het licht gehouden hebben er maar enkele tientallen blos op de wangen. De rest lijkt grijzer, smaakt zoutelozer, ruikt muf van herhaling, het weer zit erin. Ontbreekt het aan alternatieven? Welnee, zie ze glimmen en geuren. De auteur roept leken als hijzelf op met hun (aanstaande) bisschop mee te denken, hem te doen kiezen voor iets dat vers en sprankelend is. Daarnaast brengt dit geschrift in herinnering die spijtige, nooit door iemand gesignaleerde doodzonde van bisschop B.J. Alfrink anno 1951. De tijd dringt om deze misstap te herstellen. Als het nog niet te laat is. Tenslotte paus Franciscus, de man die vriend en vreemde nu al enige jaren verbaast. De schrijver zelf had vijftig jaar na paus Johannes XXIII, waar de Annassen en Cajafassen elkaar op Petrus' hoge troon opvolgden, niet verwacht dat een paus hem in zijn leven nog eens zou verrassen. Maar zie. Wars van opsmuk, een hekel aan (ver)oordelen, overtuigd dat opruimen van de zooi van boven naar beneden moet, niet andersom, zo laat Franciscus zich kennen. Een man die voor zijn pastorale bezoeken de levensgevaarlijke sloppenwijken van Congo in wil, zware jongens in Mexico bezoekt, die zelfs nog een woord heeft voor de Utrechtse daklozenkrant en kwistig bommen van barmhartigheid dropt. Een paus die de meest aardse, de groenste rondzendbrief van de laatste duizend jaar schreef. Prijzen we hem het graf in? In ons 'Buitenbos' vergaren en vermeerderen wij onze 'nutteloze kennis'; al doende ontdekken we bij alle lof ook smetjes op het stralend wit van de pauselijke verschijning.

Uitspraken van de paus halen nog altijd de voorpagina’s van de kranten. Tegelijk is Vaticaanstad, het onbetwiste hoofdkwartier van de rooms–katholieke kerk, omgeven door een bijna mythische aura. Over de rooms-katholieke kerk en zijn organisatie doen de wildste verhalen de ronde. Maar hoe zit het werkelijk? Waarom heeft de paus een eigen staat? Wat is de rol van de Zwitserse Garde binnen het Vaticaan? Hoeveel macht hebben de bisschoppen over het bestuur? Welke invloed oefent het Vaticaan uit op de media en de diplomatie? Hoe worden Vaticaan en Heilige Stoel gefinancierd? Is de paus een doelwit voor terrorisme? Voorzien van een organigram van de Romeinse curie en een plattegrond van Vaticaanstad biedt Het Vaticaan in een notendop een complete, heldere en eigentijdse inkijk in de gesloten wereld van het Vaticaan.

Ewout Kieckens is historicus en als journalist gespecialiseerd in het Vaticaan. Hij woont in Rome en bericht voor Nederlandse media over de rooms-katholieke kerk en het Vaticaan. Hij schreef onder meer een door de critici goed ontvangen boek over paus Benedictus XVI en de werking van het Vaticaan.

Nadat een 16-jarig zwerfstertje in 1999 in de bossen bij Washington een visioen van Maria heeft gehad, wordt het stadje, waar velen werkloos zijn, overspoeld door gelovigen, fanatici en verkopers van religieuze artikelen.

Over prominente heiligen, de stromingen, de tradities en de religieuze rituelen.

Persoonlijke visies van paus Johannes Paulus II op een aantal geloofszaken.

Abraham en Sara, Jozef en zijn jaloerse broers, de verloren zoon: het zijn bekende figuren uit de Bijbel. Maar wie was Elisa en wat overkomt hem als hij achter de ploeg staat? In dit boekje kunt u (opnieuw) kennis maken met die grote verhalen. Kunstenaars uit de Lage Landen gebruikten als geen ander de eigen, vertrouwde omgeving als decor van bijbelse geschiedenissen. 0Bijbelverhalen spelen zich niet af in verre streken maar in gewone dorpen en steden. Zo kan de volkstelling te Betlehem plaats vinden in een Vlaams dorpje en zien we Jezus op bezoek bij Marta en Maria in een deftige zeventiende-eeuwse woning.0Bijbelse verhalen vinden we ook op prenten, kasten, wiegen en tabaksdozen. De Bijbel was in de Lage Landen altijd dichtbij.

Persoonlijke visies van paus Johannes Paulus II op een aantal geloofszaken.